Rajd malowniczą trasą kolejki wąskotorowej (cz. 1)

Ocalić od zapomnienia - taki cel przyświeca członkom Klubu Entuzjastów Trzebnickiej Kolejki Wąskotorowej (KETeKaWu), działającego przy TMZT. Gromadzą oni wszelkie pamiątki, dokumenty, zdjęcia, filmy czy choćby wspomnienia związane z naszą "ciuchcią". Marzy im się przywrócenie do życia tejże kolejki - pragnienia (wydawać by się mogło) nierealne, ale przecież to one zaczątkiem są zawsze czegoś wielkiego i niebywałego. Z ich też inicjatywy odbył się rajd malowniczą trasą kolejki wąskotorowej. Ale po kolei...

27 lipca 2013 r. zainaugurowano obchody 115. rocznicy otwarcia linii kolejowej Wrocław-Trzebnica (1 lipca 1898 r. otwarto linię kolejki wąskotorowej na odcinku Wrocław-Trzebnica. Trzy miesiące później uruchomiono połączenie do Prusic. Tam linia łączyła się z kolejką żmigrodzko-milicką). Uroczystość podzielono na kilka części. 

Pierwsza - miejsce miała w sali kinowej Trzebnickiego Centrum Kultury i Sportu; wysłuchać tam można było prelekcji dra Janusza Gołaszewskiego (dyrektora Archiwum Państwowego we Wrocławiu i autora książki o wąskotorowej kolejce wrocławsko-trzebnickiej). Podczas wykładu pomyślałam sobie: jakie to dziwne, że ludzie zwykle zbyt późno zdają sobie sprawę z tego, że coś, co było w ich zasięgu, do ich dyspozycji, co mogło mieć potencjał - dziś już zaprzepaścili. Tak jest zarówno w sferach osobistych, relacjach pomiędzy partnerami, jak i w biznesie, samorządach i na wielu innych płaszczyznach. Czemu mądrzy jesteśmy po szkodzie? Czyż nie można obudzić się, zanim ręka utknie w nocniku? Ja wiem, że nic nie jest takie oczywiste, czarno-białe i na ogólny zarys sytuacji składa się cała masa detali, ale... Chciałoby się jednak, by wcześniej doceniano to, co się ma, by czyniono starania o utrzymanie tego - zanim zostanie utracone. Uzdrowisko, kolejka - to jedynie dwa spośród przykładów z lokalnego podwórza. A wracając do wykładu - była to wspaniała lekcja historii, która spotkała się z entuzjazmem odbiorców. Wyświetlony został również film o ostatnim, pożegnalnym kursie kolejki wąskotorowej w 1991 roku - co niektórzy bohaterowie (oraz ich bliscy) z tegoż audiowizualnego przekazu obecni byli na sali, dlatego od sentymentalnych drobinek aż gęsto było w powietrzu. Zaprezentowano też fotografie z czasów zarówno świetności, jak i gorszych okresów funkcjonowania kolejki. Wszyscy zgromadzeni goście obdarowani zostali gadżetami związanymi z "ciuchcią".

Po prezentacjach pora przyszła na rozpoczęcie rajdu. Wszyscy chętni udali się do pomieszczeń "Parowozowni", w pobliżu terenu dawnej stacji "Trzebnica Gaj". (I tutaj znowu pozwolę sobie na małą dygresję, bowiem przyczepiła się tam do mnie natrętna myśl: rety, jakie fantastyczne miejsce na koncerty muzyki alternatywnej!) Tam rajd został oficjalnie otwarty i wędrować poczęliśmy wyznaczonym szlakiem, niegdyś pokonywanym przez "Pędzącego Rolanda", zwanego następnie "Latającym Trzebniczaninem". Budynek stacji "Trzebnica Zdrój", zachowany wiadukt kolejowy - to jedne z elementów tak wtopionych w nasz krajobraz, że niektórzy mijając te miejsca nawet nie zastanawiają się, ileż pyłu historii kryje się w szczelinach starych murów. 

Z pewnością cudnie byłoby, gdyby kolejka dalej kursowała. Niestety w życiu nie jest tak, że "cudnie byłoby" wiąże się z rentownością, często bowiem obu tym pojęciom zupełnie nie po drodze. Dzisiaj liczy się pieniądz, czas, funkcjonalność, efektywność - i nijak ma się to do sentymentów. Dobrze jednak, że znaleźli się pasjonaci, chcący wypolerować skorozjowany blask minionej wspaniałości. Kiedy oglądałam film z pożegnalnego kursu, łza wzruszenia kręciła się w oku. Tylu ludzi serce oddało tej masywnej, potężnej maszynie i wszystkiemu, co wiązało się z jej działaniem, tylu zawierzyło jej swoje lata pracy, trud, znój, wysiłek i poświęcenie, tylu doznało niepowetowanej straty, gdy ona niszczała, podupadała, aż w końcu zupełnie skazano ją na banicję. Może wąskotorówki nie były superszybkie i supernowoczesne, ale były oddane, poczciwe i w pocie czoła przewoziły ludzi i towary. Jak widać na przykładzie ościennego powiatu - nie jest niemożliwym przywrócić miejscowemu pejzażowi uroki kolejowe, a ściślej: wąskotorowe. Zupełnie niedawno uruchomiono tam Krośnicką Kolej Wąskotorową. Atrakcja przyciąga wielu turystów, a więc: da się.

A jeszcze odnośnie rajdu... Wykonano tu ogrom świetnej pracy. TMZT (w tym:  Klub Entuzjastów Trzebnickiej Kolejki Wąskotorowej czyli KETeKaWu), Gmina Trzebnica, TCKiS, ERGO, Sołectwo Węgrzynów - wszyscy dołożyli jakąś cegiełkę, by całość wypadła jak najlepiej. Szacunek w stronę entuzjastów kolejki wąskotorowej (z p. Tomaszem Łamaszem na czele, choć nie brak i innych postaci, prężnie działających w tejże materii - jak brat Marcin Wojtczak, p. Piotr Żmuda, p. Sylwester Nowakowski, p. Grzegorz Chandoha, p. Wojciech Kowalski, sekretarz trzebnickiej gminy p. Daniel Buczak i inni), którzy nie tylko ocalają tabor przed zapomnieniem, ale i rozsiewają wokół zarazki kolejowych bakcyli.  Uprzątnięto i wykarczowano porośnięty krzewami teren, by umożliwić spacerowanie tymi malowniczymi zakątkami gminy. Zadbano o odpowiednie nawodnienie uczestników rajdu (co miało niebagatelne znaczenie, gdyż tego dnia tropikalny żar lał się z nieba). Zagwarantowano pomoc medyczną oraz transport w razie jakichkolwiek trudności z przejściem trasy. Również podczas węgrzynowskiego pikniku niczego nie zabrakło: słodki poczęstunek, owocowe frykasy, ciepłych i chłodnych napojów pod dostatkiem, konkursy, gry i zabawy z nagrodami, pokaz strażackich umiejętności, ognisko, piękne widoki - wszystko na piątkę z ogromnym plusem!

Także pogoda starała się jak mogła, by uświetnić wydarzenie. Tak bardzo dopingowała spacerowiczów, że nie skąpiła słońca i dała z siebie wszystko, by zapamiętać można było ten dzionek jako jeden z najkraśniejszych i najupalniejszych dni tego roku. Flora wystawiła na szlaku najdorodniejsze swe okazy, obfitujące w barwną kolorystykę i wonne olejki eteryczne. Fauna wygrzewała na trawach i liściach malutkie ciałka naszych braci mniejszych. Z pól, łąk, sadów, z traw, zbóż, kwiecia, z każdej strony dobiegały dźwięki z ptasio-owadzich sal koncertowych. Nawet piach i pył, obtaczający - z czułością - czarną panierką stopy i wciskający się do nosogardła błogosławiony miał smak. A żeby nie stracić ani ździebka z tych niesamowitości, w powrotną drogę ja i moi synowie udaliśmy się również pieszo (pomimo zagwarantowanego przez Gminę przejazdu). Że zmęczone, brudne stopy, słony smak potu, zmierzwione włosy i pragnienie? Człowiek wie wtedy, że żyje!

To był fantastyczny dzień i bardzo urokliwy wieczór. Oby więcej takich!